سرم دکستروز 5 درصد چیست؟

 

دکستروز چیست؟

دکستروز (شکلی از گلوکز) و در واقع همان گلوکزی است که از ذرت گرفته شده باشد. دکستروز آبدار، شیرینی و انرژی را در طیف گسترده ای از کاربردهای غذایی فراهم می کند. و همچنین می تواند برای بدن تامین انرژی نماید.

گلوکز یا دکستروز زنجیره نشاسته (پلیمرها) است. گلوکز همچنین قندی است که به طور طبیعی در بدن انسان وجود دارد.

 

– تفاوت بین دکستروز و گلوکز چیست؟

 

از آنجایی که دکستروز محلول در آب است و در آن سریعا حل می شود، می توان از آن به شکل سرم دکستروز 5 درصد برای افزایش قند خون استفاده کرد.

سرم دکستروز 5 درصد چیست؟

 

آب جزء ضروری تمام بافت های بدن است و تقریباً 70 درصد وزن کل بدن را تشکیل می دهد. متوسط نیاز روزانه بزرگسالان بین دو تا سه لیتر است (بین 1.0 تا 1.5 لیتر برای از دست دادن غیر محسوس آب در اثر تعریق و تولید ادرار).

دکستروز شکلی از گلوکز (قند) است. دکستروز 5% موجود در آب یا سرم دکستروز 5 درصد از طریق وریدی به داخل ورید تزریق می شود تا جایگزین مایعات از دست رفته و تامین کربوهیدرات برای بدن شود.

 

– پیشگیری ژل دکستروز خوراکی از سطوح پایین گلوکز خون نوزادان

 

 

سرم قندی دکستروز 5 درصد برای درمان قند خون پایین (هیپوگلیسمی)، شوک انسولین یا کم آبی (از دست دادن مایعات) استفاده می شود. دکستروز 5 درصد در آب نیز برای حمایت تغذیه ای به بیمارانی که به دلیل بیماری، جراحت یا سایر شرایط پزشکی قادر به خوردن نیستند، داده می شود.

5% تزریق دکستروز USP برای استفاده در بزرگسالان و بیماران اطفال به عنوان منبع کالری و آب برای هیدراتاسیون نشان داده شده است. این محصول برای استفاده به عنوان رقیق کننده و سیستم تحویل برای تجویز متناوب وریدی افزودنی های دارویی سازگار طراحی شده است.

تزریق دکستروز یک محلول استریل است که برای تامین آب اضافی بدن و کربوهیدرات ها (کالری از قند) استفاده می شود. هنگامی که بیمار قادر به نوشیدن مایعات کافی نیست یا زمانی که مایعات اضافی مورد نیاز است استفاده می شود. دکستروز در بسیاری از شرایط پزشکی مختلف استفاده می شود.

 

کاربرد سرم دکستروز 5 درصد

دکستروز 5 درصد در آب گاهی اوقات به عنوان رقیق کننده (مایع) برای تهیه داروهای تزریقی در کیسه تزریق IV استفاده می شود. یک رقیق کننده مقدار زیادی مایع برای رقیق کردن مقدار کمی دارو فراهم می کند. رقیق کننده به انتقال دارو به جریان خون شما از طریق IV کمک می کند. این عملکرد به پرستاران شما کمک می کند تا دارو را به آرامی و ایمن تر به بدن شما تزریق کنند.

از آنجایی که دکستروز به آسانی متابولیزه می شود، می تواند از دست دادن پروتئین و نیتروژن بدن را کاهش دهد، رسوب گلیکوژن را افزایش داده و در صورت ارائه دوزهای کافی، کتوز را کاهش داده یا از آن جلوگیری کند.

 

سرم دکستروز 5 درصد چگونه داده می شود؟

دکستروز 5 درصد در آب از طریق وریدی به داخل ورید تزریق می شود. ممکن است نحوه استفاده از IV در خانه به شما نشان داده شود. اگر به طور کامل نحوه تزریق را نمی دانید و با سوزن های استفاده شده، لوله های IV و سایر موارد مورد استفاده برای تزریق دارو آشنایی ندارید، این سرم را خودتان تزریق نکنید.

قبل از استفاده از سرم دکستروز 5 درصد، ظرف محلول را بررسی کنید تا مطمئن شوید که نشتی در آن وجود ندارد. فقط از نوع و اندازه سوزن توصیه شده توسط پزشک یا پرستاران استفاده کنید.

 

 

ممکن است لازم باشد قبل از استفاده، سرم دکستروز را با داروی دیگری در کیسه سرم IV مخلوط کنید. دکستروز 5 درصد را با هیچ دارویی که توسط پزشک تجویز نشده است، مخلوط نکنید. اگر از تزریقات در خانه استفاده می کنید، مطمئن شوید که نحوه درست ترکیب دارو ها را می دانید.

 

نکات احتیاطی در مصرف سرم دکستروز 5 درصد

 

این سرم بایستی شفاف و بی رنگ باشد. اگر مایع تغییر رنگ داده یا ذراتی داخل آن وجود دارد یا اگر مهر و موم کیسه IV شکسته و یا باز شده است، از آن استفاده نکنید.
اگر کاتتر، سوزن یا لوله IV شما مسدود شد یا اگر محلول به طور طبیعی جریان نداشت، با پزشک خود تماس بگیرید یا به پرستار خود بگویید.

اگر این دارو را در بیمارستان یا کلینیک دریافت کنید، تنفس، فشار خون، سطح اکسیژن و سایر علائم حیاتی شما از نزدیک تحت نظر خواهد بود. همچنین ممکن است لازم باشد قند خون شما اغلب در طول درمان آزمایش شود. اگر از دارو در خانه استفاده می کنید، به طور منظم با پزشک خود در ارتباط باشید.

اگر هنگام تزریق دکستروز 5 درصد در آب، در اطراف سوزن IV احساس سوزش، درد یا تورم کردید، به مراقبان خود اطلاع دهید.

فقط یکبار از سوزن یکبار مصرف استفاده کنید. سوزن های استفاده شده را در یک ظرف غیر قابل سوراخ شدن بیندازید (از داروساز خود بپرسید که از کجا می توانید آن را تهیه کنید و چگونه آن را دور بیندازید). این ظرف را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید.

اگر علائم شما بهبود نیافت یا با استفاده از سرم دکستروز بدتر شد، با پزشک خود تماس بگیرید.

تجویز محلول‌های داخل وریدی می‌تواند باعث اضافه بار مایعات و یا املاح شود که منجر به رقیق شدن غلظت الکترولیت‌های سرم، هیدراتاسیون بیش از حد، حالت‌های احتقانی یا ادم ریوی می‌شود. خطر حالات رقیق شدن نسبت معکوس با غلظت الکترولیت محلول های تزریقی دارد.

انفوزیون طولانی مدت دکستروز ایزوتونیک یا هیپوتونیک در آب ممکن است حجم مایع خارج سلولی را افزایش داده و باعث مسمومیت با آب شود. محلول های حاوی دکستروز به دلیل احتمال تجمع، نباید به طور همزمان با خون از طریق یک مجموعه انفوزیون تجویز شوند.

مصرف بیش از حد محلول های دکستروز بدون پتاسیم ممکن است منجر به هیپوکالمی قابل توجهی شود. سطح سرمی پتاسیم باید حفظ شود و در صورت نیاز از پتاسیم مکمل استفاده شود.

 

نحوه نگهداری سرم دکستروز 5 درصد

 

حتما توجه داشته باشید که سرم در دمای اتاق و به دور از گرما و رطوبت نگهداری شود. در واقع بایستی در یک مکانی خشک و خنک قرار گرفته، اما حتما توجه داشته باشید که از یخ زدگی آن جلوگیری شود.

 

موارد منع مصرف

 

محلول های حاوی دکستروز ممکن است برای بیماران مبتلا به حساسیت مفرط به محصولات ذرت، ایجاد آلرژی نموده و لذا منع مصرف داشته باشد. در نوزادان با وزن کم هنگام تولد، تزریق زیاد یا سریع دکستروز ممکن است منجر به افزایش اسمولالیته سرم و خونریزی داخل مغزی احتمالی شود.

محلول های حاوی دکستروز در بیماران مبتلا به دیابت قندی آشکار یا تحت بالینی شناخته شده یا عدم تحمل کربوهیدرات به هر دلیلی باید با احتیاط مصرف شوند.

 

 

همچنین این محلول باید با احتیاط در بیماران مبتلا به هیپرولمی، نارسایی کلیه، انسداد مجاری ادراری، یا جبران خسارت قریب الوقوع یا آشکار قلبی استفاده شود.

 

عوارض جانبی دکستروز 5 درصد

 

اگر پس از مصرف دکستروز 5 درصد هر یک از این علائم واکنش آلرژیک را مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید: کهیر، تنفس دشوار، بروز تورم در صورت، لب ها، زبان یا گلو

همچنین اگر در صورت استفاده از دکستروز 5 درصد  عوارض جانبی زیر بروز کرد، حتما مصرف آن را متوقف کنید :

• سوزش شدید، درد یا تورم در اطراف سوزن IV

• گرمی، قرمزی، تراوش یا خونریزی در جایی که IV قرار داده شده است

• تب یا سرفه مداوم

• قند خون بالا و علائم آن (افزایش تشنگی، افزایش ادرار، گرسنگی، خشکی دهان، خواب آلودگی، خشکی پوست، تاری دید و کاهش وزن)

• سردرد، مشکل در تمرکز، مشکلات حافظه، ضعف، احساس بی ثباتی، توهم، غش، تشنج، تنفس سطحی یا تنفسی که متوقف می شود

• بروز علائم پتاسیم پایین (گیجی، ضربان قلب ناهموار، تشنگی شدید، افزایش ادرار، ناراحتی در پاها، ضعف عضلانی)

• اضطراب، تعریق، رنگ پریدگی پوست، تنگی نفس شدید، خس خس سینه، درد، ضربان قلب سریع یا نامتعادل